دانشکده پیراپزشکی

تاریخچه رشته در ایران و جهان

تاریخچه رشته کتابداری و اطلاع­ رسانی پزشکی در جهان و ایران

رشته کتابداری و اطلاع ­رسانی پزشکی، رشته­ای از علوم اجتماعی، تجربی و کاربردی است که در آن کتابدار و اطلاع ­رسان پزشکی با استفاده از فناوری اطلاعات و مدیریت دانش علاوه بر فراهم ­آوری، سازمان­دهی و اشاعه اطلاعات علوم پزشکی، با اعمال مدیریت علمی بر کتابخانه ­های مرکزی دانشگاه­های علوم پزشکی، کتابخانه ­های دانشکده­ای و بیمارستانی، زمینه ارتقای جریان اطلاع ­رسانی پزشکی را برای پزشکان، پیرازشکان و دانشجویان فراهم می­کند.

با توجه به برخوردار بودن این رشته از شرایط حرفه، این برنامه متعهد به تربیت کتابدار و اطلاع ­رسان پزشکی به­منظور ارائه خدمات اطلاع­ رسانی به جامعه پزشکی و علوم وابسته به آن است. این تعهد با توجه به جامعه­ نگری و اصل حق دسترسی برابر کاربران بالقوه و بالفعل به اطلاعات پزشکی بر اساس اولویت­های مصوب ملی در چهارچوب اهداف دانشگاه­های علوم پزشکی کشور تحقق می­یابد. بدیهی است رسیدن به ارزش­های یاد شده در قالب برنامه ­های آموزشی اکتشافی و پویا که در آن فراگیران و فرادهندگان با بهره ­گیری از اصول، ابزارها، مکانیزم­ها و امکانات آموزشی نوین به هدف­های موردنظر دست می­یابند، میسر می­شود.

برای آموزش کتابداری پزشکی برنامه استانداردی در سطح جهان وجود ندارد و هر کشور بنا به مقتضیات خود برنامه­ هایی را تدارک دیده است. ایالات متحده نخستین کشوری است که ضرورت تخصیص درس­هایی با تأکید بر زیست ­شناسی و خدمات اجتماعی، برای تربیت کتابداران پزشکی را مورد توجه قرار داد و اولین درس ویژه کتابداران پزشکی را در سال 1939در دانشگاه کلمبیا ارائه کرد. پس از آن کشورهای آلمان، انگلستان، استرالیا و هندوستان نیز در زمینه آموزش کتابداری پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد گام­هایی را برداشتند. فلسفه آموزش کتابداری پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد، با این نگرش همراه است که فارغ­التحصیلان علاوه بر آموختن فنون کتابداری و دانش ­شناسی، قادر خواهند بود به­ عنوان مشاور فنی در فعالیت­های پژوهش مربوط به فناوری­ های اطلاعاتی مشارکت کامل داشته باشند. در ایران نیز، رشته کتابداری و اطلاع ­رسانی پزشکی در سال 1354 در مرکز پزشکی ایران در مقطع کارشناسی ارشد تأسیس شد و سپس در سال 1365 در مقطع کارشناسی دانشجو پذیرفت.